بررسی نقش فقیهان شیعه در شکل‌گیری و پیروزی انقلاب مشروطه

هدف: مقاله حاضر درصدد پاسخ­گویی به این سوال است که علما و مراجع شیعه از نظر فکری و عملی چه نقشی در پیدایی و پیروزی انقلاب مشروطه داشتند. روش: این تحقیق متکی بر روش جامعه شناختی است. این بحث از نقطه نظر جامعه شناسی سیاسی با تکیه بر نقش نیروهای اجتماعی تأثیرگذار در انقلاب­ها به صورت تحلیلی و توصیفی تبیین گردیده است.  یافته: بررسی­ها نشان می­دهد که علما و مراجعه شیعه از نیروهای اجتماعی صاحب نفوذ از نقش فکری و عملی تأثیر گذار در انقلاب مشروطه برخوردار بوده است.  نتیجه گیری: از این تحقیق روشن می­شود ک علمای شیعه در ایجاد انگیزش­های انقلابی و آگاهی بخشی به توده­های مردم در مبارزه با استبداد داخلی و سلطه بیگانگان نقش رهبری را برعهده داشته­اند و ماندگارترین و قابل توجه­ترین تجربه از مداخله در امور سیاسی آن روز از خود به نمایش گذاشتند.